De titel op zich zal bij de meeste lezers geen bel doen rinkelen. Maar als ik jullie vertel dat er eind augustus wel wat te doen was over een wijziging van de wet die toeliet dat je buurman – zonder dat eerst te vragen – jouw tuin zou mogen inlopen om de bal van de kinderen te komen halen of om de kat te komen zoeken, zal er wellicht terug een en ander beginnen te dagen.

Het goederenrecht is weinig veranderd sinds einde 1800. Het is één van die restanten van het overnemen van de ‘Code Napoleon’ en dit is de reden waarom onze wetgeving parallellen kent met de Franse wetgeving. Het rechtssysteem waarmee heel wat Europese landen en (voormalige) Franse overzeese gebieden een start namen, kent nu eenmaal in zijn basis tot op vandaag deze Code Napoleon.

Wetgeving die zolang onaangeroerd bleef, kan wijzen op twee dingen : Het zou kunnen gaan over wetgeving om zaken die gewoonweg niet meer bestaan een kader met regels te geven om conflict te vermijden. Of, het gaat om zo’n goeie wetgeving dat ze gewoonweg niet voor verbetering vatbaar is …

Het goederenrecht behoort – naar mijn mening – tot die laatste categorie en wijzigingen waren naar de mening van velen overbodig, zelfs niet wenselijk. Maar zoals dat met meningen dikwijls het geval is, kunnen die wel eens verschillen … Bij het openbaar maken van de ‘gemoderniseerde’ wetgeving, viel ze ten prooi aan juristen en journalisten die zich graag laten opmerkingen met opvallende uitspraken en opmerkingen. Mocht men de wet er eerst rustig op nagelezen hebben en meer uitleg gevraagd hebben aan experts alvorens de eigen inzichten de wereld in te sturen, dan zou er mogelijk heel wat minder verwarring ontstaan zijn.

Zoals men het voorstelde zouden wandelverenigingen dwars door je tuin lopen na eerst een bal over de haag geschopt te hebben, vloekend op de bouwkraan van de buurman die de kortste route langs het terras versperde …

Mijn dienst kreeg dan ook wel wat telefoontjes van imkers die zich afvroegen of ze op hun oprit een bord dienden aan te brengen dat waarschuwde voor bijenkasten in de achtertuin; en of ik een antwoord had op de vraag of hun hond nog vrij mocht rondlopen in de tuin wanneer ze niet thuis waren … Logisch dat mensen ook vragen stelden over de noodzaak om terreinen af te spannen (stukje bos of weiland) waarop ze een bijenstand hadden uitgebouwd; en of daar ook waarschuwingsborden of verbodsborden dienden aangebracht te worden.

In de pogingen om één en ander te verduidelijken werden de zaken nog ingewikkelder voorgesteld dan ze waren en ook de Vrederechters zagen in de ‘verbeteringen’ van de wetgeving heel wat mogelijkheden om elkaar als buren (nog meer) te jennen.

Laat je niet van de wijs brengen door de ‘duiding’ die in de afgelopen weken werd gegeven in de media. Niemand, ook niet op basis van deze aangepaste wetgeving, mag zonder toestemming je eigendom betreden.

Laat ons even kijken naar een heel belangrijke wijziging binnen deze wet :

“Indien een zaak of dier op onopzettelijke wijze op een naburig onroerend goed is terechtgekomen, moet de eigenaar van dit onroerend goed ze teruggeven of toelaten dat de eigenaar van deze zaak of van dit dier ze weghaalt.”
(Burgerlijk Wetboek, artikel 3.67., paragraaf 1)

Hier staat niet te lezen dat je zomaar het terrein mag betreden om je spullen te recupereren. Het enige verschil met de vorige wetgeving bestaat erin dat de eigenaar zaken die op zijn terrein terecht komen niet langer aan zichzelf kan toe-eigenen. Dat was vroeger wel het geval … De eigenaar van het terrein heeft de zaken die hem niet toebehoren en die accidenteel op zijn eigendom terecht zijn gekomen terug te bezorgen aan de rechtmatige eigenaar. Mocht het nu gaan om de kat van de buren (een raskat die niet buiten hoort te zijn en danig onder de stres zit onder een struik) dan mag de eigenaar van de grond ervoor bedanken om het dier zelf te gaan vangen, maar dient hij de eigenaar van het dier wel toe te laten de kat te gaan halen.

Ingeval de eigenaar van het terrein de spullen niet wil teruggeven of de buurman geen toelating geeft om zijn kat te gaan ophalen, dan kan de eigenaar van de spullen of de kat de politie contacteren die de eigenaar van het terrein zal wijzen op de wet. Ook dat kon vroeger niet …

Het is dus absoluut niet noodzakelijk om waarschuwingsborden op je oprit te gaan plaatsen die stellen dat het betreden van je tuin verboden is of op eigen risico omdat er bijenkasten staan. Het is nog steeds zo dat men toelating dient te vragen aan de eigenaar van het terrein, al was het maar omdat men anders andere wetgeving en rechten zou overtreden, in het bijzonder deze van de privacy.

Maar hoe zit het dan met dat stukje grond, bos of weiland waarop een bijenstand staat ?
Ook hier gaan we kijken wat de wet stelt :

“Wanneer een onbebouwd en onbewerkt onroerend goed niet is afgesloten, mag ieder er zich op begeven tenzij de eigenaar van dit perceel schade of hinder hiervan ondervindt of op duidelijke wijze kenbaar heeft gemaakt dat het verboden is voor derden om zonder zijn toestemming de grond te betreden.”
(Burgerlijk Wetboek, artikel 3.67., paragraaf 3)

Voor de meeste mensen die dit lezen zal het duidelijk zijn dat je hiermee niet het recht verkrijgt om als wandelaar door het graan of door een maisveld te gaan lopen. Dat veroorzaakt schade. Ook wanneer men bijvoorbeeld met een quad of een motorfiets op een akker gaat crossen, zal de landbouwer er schade van ondervinden, in die zin dat hij het terrein met heel wat extra moeite terug zaai- of plantklaar dient te maken. De wet laat zulke dingen dan ook niet toe. Ook de nieuwe niet.

Het mogen betreden van akkerland, weiland of bos dat omheind werd of waarop een cultuur werd aangebracht, blijft vanzelfsprekend verboden. Terreinen zonder omheining hebben in vele gevallen al verbodsborden om elke twijfel, ook vóór de wet werd aangepast, weg te nemen.

Eigenlijk dient deze paragraaf heel erg beperkend geïnterpreteerd te worden. Wanneer een pad dat vrij toegankelijk is zou doodlopen op een akker die niet omheind is, waarop geen gewassen groeien en waar geen verbodsborden werden aangebracht, dan zou een wandelaar dit terrein mogen oversteken. Maar dat is ook alleen maar toegestaan wanneer aan de andere kant van het terrein het pad zou verder lopen.

Dat is wat men noemt een uitzonderingsmaatregel en het enige echte verschil met de vorige wet !

Wanneer je als eigenaar vaststelt dat het terrein waarop je een bijenstand hebt bezoekers aantrekt en je wil dit vermijden en wel zeker niet aansprakelijk worden gesteld bij een incident, dan kan het een goed idee zijn om hier een verbodsbord te plaatsen. Als het terrein omheind is (en dat hoeft geen muur, houten schutting of paaltjes met prikkeldraad te zijn ; een haag is voldoende) en kan afgesloten worden, dan hebben mensen gewoonweg het recht niet om zich op dat terrein te begeven. Dat kan alleen na toelating van de eigenaar, al dan niet in diens bijzijn.

Maar het kan zeker geen kwaad om een bord aan te brengen en te duiden dat het een private eigendom is dat je niet mag betreden, ook niet op eigen risico.

Deze materie nodigt uit om een heel andere wettelijke verplichting nog een keer te vermelden. We zijn hier nu toch over bordjes met opschriften bezig …

Niet dat er actief naar wordt gezocht en dat boetes zullen uitgeschreven worden, maar het is toch erg nuttig om op je bijenkasten en/of op je bijenstand (op een paal of de deur) je naam en je telefoonnummer te vermelden. Het zal je maar gebeuren dat een wei in een droge periode vuur vat en dreigt over te slaan naar het terrein van je bijenstand of dat door wateroverlast je bijenstal dreigt onder te lopen. Als de brandweer weet wie te contacteren, zullen ze dat ook doen en heb je de mogelijkheid om te evacueren. Het voorzien van je contactgegevens op kasten die niet op je tuin staan (je domicilie) kent alleen maar voordelen …

Mocht u vragen of opmerkingen mail ons.