12/02/2021

Zwermen scheppen: hoe zit dat juridisch?

Hoe kijk ik als jurist naar zo’n zwerm?

Als verantwoordelijke voor de juridische bijstand werd ik verzocht om u te verblijden met een artikel.   De instructie was kort en duidelijk.   Breng de lezer op de hoogte van wat hij moet weten op juridisch vlak als hij besluit om zwermen te gaan scheppen maar maak er geen wettekst van. Dat is niet makkelijk voor iemand die zich volledig in zijn element voelt bij het lezen van zinnen met 14 komma’s, drie onderwerpen en met woorden die geen mens in de voertaal zou gebruiken…  Om u maar te zeggen beste lezer dat ik mij in deze volledig buiten mijn comfortzone bevind !  Maar we doen een eerbiedwaardige poging …

Zwerm bijen

Eerst is Eerst?

Als u een zwerm schept in uw eigen tuin of op uw eigen stand stelt zich vanzelfsprekend geen probleem.   Wanneer u echter niet op uw eigendom een zwerm zou scheppen zijn er wel een aantal dingen waar u maar beter rekening mee wil houden. In de eerste plaats bent u mogelijk niet de enige die werd gecontacteerd en treft u op de plaats waar u zich in zeven haasten naartoe repte ook een collega aan …  De wet stelt dat diegene die het eerst ter plaatse is voorrang verkrijgt bij het scheppen van de zwerm.

Om discussies te vermijden dient gesteld dat het absoluut geen slecht idee is dat de lokale imkervereniging nagaat wie interesse heeft in het scheppen van zwermen en wie dus mag worden gecontacteerd wanneer er bij de voorzitter van de vereniging of via de brandweer een melding gemaakt werd van een zwerm.   Op die manier kan een beurtrol ingesteld worden en of kan een volgende persoon op de lijst worden gecontacteerd wanneer de persoon wiens beurt het is onbereikbaar blijkt of te kennen geeft op dat moment verhinderd te zijn.   Goede afspraken maken immers goede vrienden …

“Maar, die zwerm is van mij!”

Maar dat lost niet altijd alles op.   U zou wel eens kunnen geconfronteerd worden met een collega of onbekende die stelt dat de zwerm die u wil scheppen de zijne is … en dat dit de voorzwerm is die hij al een hele tijd volgde vanuit zijn tuin of stand.   Als deze man zich bezweet en buiten adem aandient op zijn fiets al dan niet voorzien van een schepkorf en kapruin en hij u bovendien kan vertellen welke markering de koningin draagt dan zou ik deze man meer dan het voordeel van de twijfel geven. De wet stelt immers dat wanneer iemand kan aantonen ( het beschrijf van de markering van de koningin is geen absolute vereiste) dat hij zijn zwerm continu achtervolgde van het moment dat deze zijn eigendom verliet tot op het moment dat u elkaar ontmoette dan heeft hij alle recht om deze zwerm te scheppen.   Hij zou zich naast de markering kunnen beroepen op getuigen.

Maar het kan allemaal nog heel wat ingewikkelder worden.   Ook de eigenaar van het terrein waar de zwerm werd geschept kan deze zwerm opeisen !  Nu lijkt dat heel onwaarschijnlijk maar u zal het maar meemaken … De wet staat aan de kant van diegene die deze eis kenbaar maakt.

Het betreden van andermans eigendom

In de praktijk is zo’n eis dikwijls het resultaat van een verhitte discussie met iemand die er niet mee gediend was dat u in uw enthousiasme ongevraagd zijn eigendom betrad.   Het is dan ook meer dan een goeie raad om steeds op voorhand toestemming te vragen aan de eigenaar van het terrein om een zwerm die daar neerstreek te gaan ophalen. Als dat niet mogelijk zou blijken omdat de eigenaar niet ter plaatse is (bijv. een firma op een bedrijventerrein) of als er niemand thuis geeft wanneer u aanbelt aan het huis dan is het te adviseren om de politie te contacteren en hen de situatie uit te leggen.

… er zijn halsstarrige eigenaars…

Ook ingeval een eigenaar zou weigeren om je toegang te verlenen kan je beroep doen op de politiediensten om te bemiddelen.

Wanneer u ongewild iets zou beschadigen bij het scheppen van de zwerm bent u hiervoor natuurlijk aansprakelijk en dient u de aangerichte schade te vergoeden.  Een telefoontje met uw verzekeraar is dan aangewezen wat maakt dat wat u zelf zal moeten betalen beperkt blijft tot de franchise … Een leuk voorbeeld is dat van een jongeman die, alleen thuis, een zwerm ziet vertrekken vanuit de kast van zijn vader en met de gsm in de hand om zijn vader op de hoogte te brengen de achtervolging inzet … maar die met zijn jeans blijft hangen aan de schutting drie tuinen verder … en de hele constructie doet kantelen.   Ook dat zijn dingen die zich kunnen voordoen …

Het voorzichtigheidsprincipe

Laat je als beginnende imker door dit alles niet afschrikken.   Een zwerm is spectaculair maar is absoluut niet gevaarlijk.   Dit wil echter niet zeggen dat je omstaanders niet moet vragen om een zekere afstand te bewaren.   Vele mensen zijn er zich immers niet van bewust dat ze een zekere vorm van allergie hebben en zouden danig kunnen reageren op een steek van een bij die in losse kleding komt vast te zitten en het dan toch maar nodig vindt om haar steekapparaat te demonstreren.

En zwermen lokken?

Er zijn onder ons imkers die een zwermlokkast in de tuin zetten of hangen om zwermen van de eigen volkeren in op te vangen.   Daar is niets mis mee.   Maar let wel op voor het volgende ; het mag niet die vorm aannemen dat je systematisch de zwermen van je buurman naar jouw tuin lokt … Dat is niet alleen onsportief ten aanzien van je collega-imker maar het is ook bij wet verboden.

Als je dan toch een gemerkte koningin in je lokkast zou aantreffen en je contacteert je buurman binnen de 24 uur dan is er absoluut niets aan de hand.

Voorzichtig, ook met de wagen…

En voorts, haast en spoed is zelden goed.   Je tegen hoge snelheid met de wagen haasten naar een plaats waar een zwerm zou hangen …  Die boete tot daar aan toe maar stel je voor dat je die fietser net te laat opmerkte … dat is het helemaal niet waard !

Het is ook heel moeilijk te zeggen hoelang een zwerm blijft hangen en dat doet ons soms het gaspedaal dieper induwen.   Zwermen waarvan je weet krijgt in de voormiddag en de vroege namiddag blijven waarschijnlijk niet zo heel erg lang op die plaats hangen.   Dit varieert tussen een half uur tot mogelijk enkele uren.   Het is natuurlijk altijd de vraag hoelang een zwerm daar al hing voor iemand hem opmerkte…Hoe later in de namiddag je weet krijgt van een zwerm des te langer zal hij mogelijk blijven hangen.   Doorgaans zal een zwerm die rond zes uur ’s avonds ergens hangt meer dan waarschijnlijk opteren om de nacht door te brengen op de plaats waar hij zich dan bevindt.  Dus, dan heb je nog minder reden om de snelheidsbeperkingen niet te respecteren…

Vragen, opmerkingen, suggesties over dit artikel?

Juridische dienst .

Andere berichten

Events

Planten- en Bijenmarkt

Op 7 April 2024 van 10 tot 17 uur organiseert De liefhebbers van ‘t zoet een planten & Bijenmarkt.

Nieuws

VBI’s BuzzWatch project nominated

Vlaams Bijeninstituut (The Flemish Beekeeping Institute), the association aimed at improving biodiversity for the benefit of pollinators and bees in particular, launched the BuzzWatch project in autumn 2023.
BuzzWatch is an artificial intelligence programme that maps bee populations and host plants to better match food needs and food supply.

Nieuws

BUZZWATCH

BUZZWATCH werd genomineerd voor de Europese Innovation in Politics Award.

Menu