VBI-Eerstelijnshulp bij zieke bijen
30/05/2021

VBI-eerstelijnshulp bij zieke bijen

Het Vlaams Bijeninstituut bouwt de dienst bijengezondheid verder uit. 
De VBI-leden imkers krijgen ondersteuning bij gezondheidsproblemen bij hun bijen.

‘Bij problemen staat de imker er alleen voor en kan men nergens terecht! ‘   Deze veel gehoorde klacht kunnen wij als Vlaams Bijeninstituut niet naast ons neerleggen.

Wij nemen deze klacht ter harte en gaan er daadwerkelijk iets aan doen.

Voor het VBI is het belangrijk dat de imker samen met iemand van de gezondheidsdienst, en afhankelijk van de omstandigheden omkaderd door een dierenarts, naar duurzame oplossingen kan streven.  Er sterven vandaag maar al te vaak volken zonder dat de imker inzicht heeft waarom zijn volken zijn gestorven.  En zonder dat hij daarbij ook daadwerkelijk ter plaatse hulp kon ontvangen. Zonder juist inzicht is het risico groot dat we dezelfde fouten blijven maken.  Bijgevolg zullen volken blijven sterven.

We stellen vast dat zelfs bij doorwinterde imkers soms ook massaal volken sterven.  Er heerst nog bij sommigen een taboe rond wintersterfte en dat moet doorbroken worden.  Je bent ten slotte geen slechte imker omdat je dode volken hebt.  En anderzijds ben je ook geen goede imker omdat je geen sterfte had.  Mogelijk heb je alleen geluk gehad en is het volgend jaar jouw beurt.

Ons opzet bestaat erin dat we imkers bereid vinden mee te werken aan ons aller bijengezondheid. Mooi zou zijn als we in al onze aangesloten imkerverenigingen één verantwoordelijke zouden krijgen.  Deze kan dan de eerstelijnshulp bij de leden van zijn bond kunnen verzorgen. De spreiding van de eerstelijnshelpers over onze bonden maakt snel en efficiënt werken waar en vermijdt grote verplaatsingen.

Het betreft hierbij niet imker-technische problemen. De startende imker kan daarvoor bij de toegewezen peter/meter te rade. En de meer gevorderde imkers kunnen voor de imker-technische problemen terecht bij de plaatselijke bond om daar hulp en bijstand te verkrijgen.   We moeten er tenslotte voor zorgen dat de gezondheidsdienst niet overbevraagd wordt voor die zaken die de imker eigenlijk vanuit zijn theoretisch en of praktische kennis kan oplossen.

Wat we onder de aandacht willen brengen zijn abnormale verschijnselen (pathologie) waarbij het vermoeden bestaat dat de kolonie het niet zal redden zonder een correcte tussenkomst.  Het vermoeden van ziekte is hierbij toepasbaar (*).

Er kunnen zich daarbij twee situaties voordoen:

  1. De imker heeft een volk dat bepaald gedrag vertoont, niet ontwikkelt of andere verschijnselen vertoont door vermoeden van ziekte. Hij/zij contacteert zijn eerstelijnshulp. Kan de eerstelijnshulp geen oplossing bieden zal die hoger schakelen en beroep doen op de VBI-gezondheidsdienst.  Een VBI-imker zal samen met een dierenarts-imker ter plaatse komen om het getroffen volk te controleren en om maatregelen voor te stellen.
  2. Een imker stelt het wegkwijnen of abnormale sterfte bij zijn bijenvolken vast en kan de oorzaak niet achterhalen: hierbij verwittigt hij/zij rechtstreeks de VBI-gezondheidsdienst. De gezondheidsdienst contacteert een dierenarts. Ter plaatse zal deze een onderzoek instellen begeleid door een imker van de gezondheidsdienst. In het geval de dierenarts in het kader van dit onderzoek een staal voor analyse wil opsturen naar het nationaal referentielaboratorium Sciensano of andere, staat de imker wel zelf in voor de analysekosten.

Hierbij willen we een oproep lanceren aan imkers die zich mee willen inzetten aan de uitbouw van de eerstelijnshulp.  Aan de voorzitters en secretarissen vragen wij dit onder de aandacht te brengen in hun vereniging.

De vrijwilligers worden door het VBI opgeleid om imkers bij te staan als eerstelijnshulp wanneer zij met problemen in hun bijenvolken geconfronteerd worden.  Problemen kunnen geregeld met kleine ingrepen worden verholpen.

De groep eerstelijnshelpers zal op de hoogte worden gehouden van wat er zich bij andere eerstelijnshelpers bij andere bonden afspeelt.  Zo bekomt niet alleen de gezondheidsdienst een beeld van de situatie op het terrein van de imker, maar de hele groep. En wanneer dat nodig zou blijken zullen de nodige instanties of onderzoekcentra worden aangesproken.  De klachten van de imkers bewijzen dat het veldwerk vandaag niet voldoende ondersteund is.  Wij hopen op deze wijze beter zicht te krijgen van wat er zich in de imkerij en bij de plaatselijke imker afspeelt in zijn bijenkasten.

Alle vragen en suggesties richt u graag aan bijengezondheid@vbi.vlaanderen.

(*)LET OP:

Bij aangifteplichtige ziekten en schadelijke organismen dient de imker zelf onmiddellijk het FAVV op de hoogte te brengen.  Dit is van toepassing bij o.a. Amerikaans vuilbroed, Europees vuilbroed, De tracheeënmijt (Acariose), Kleine kastkever (Aethina tumida), Tropilaelaps sp. (mijtziekte waarbij de poppen geparasiteerd worden) Nadien wordt ook de gezondheidsdienst van het VBI geïnformeerd.

Het FAVV vermeldt het zo: De bijenhouder vermoedt dat zijn volken zijn aangetast of besmet door een van vermelde aangifteplichtige ziekten. Hij moet in dat geval hiervan onmiddellijk aangifte doen bij de Lokale Controle-Eenheid (LCE) van de provincie waar de bijenstand zich bevindt.

Bij massale sterfte bij verschillende imkers in de omgeving (vermoeden van vergiftiging) dienen alle imkers apart de Lokale Controle-Eenheid van de betrokken provincie te verwittigen. Ook de gezondheidsdienst van het VBI wordt gecontacteerd. Deze zal samen met de imker de zaak opvolgen.  Zelf kan de imker een staal van de dode bijen nemen en dit bewaren in de diepvries, gelabeld met datum en plaats. Dit staal ter beschikking houden voor de controlerende dierenarts van het FAVV.

Andere berichten

Nieuws

VBI’s BuzzWatch project nominated

Vlaams Bijeninstituut (The Flemish Beekeeping Institute), the association aimed at improving biodiversity for the benefit of pollinators and bees in particular, launched the BuzzWatch project in autumn 2023.
BuzzWatch is an artificial intelligence programme that maps bee populations and host plants to better match food needs and food supply.

Nieuws

BUZZWATCH

BUZZWATCH werd genomineerd voor de Europese Innovation in Politics Award.

Nieuws

BUZZWATCH gekozen door het publiek

BuzzWatch gaat bijenpopulaties en drachtplanten in kaart brengen. Zo kunnen bijenkorfplaatsing en bermbeheerplannen geoptimaliseerd worden.
Zo wil het project de bijenpopulatie in Vlaanderen terug versterken.

Menu