Starterscursus bijenteelt Herselt

1. Biologie van de honingbij
   1. Plaats van de honingbij in het dierenrijk
   2. Wilde bijen (solitaire bijen en hommels), honingbijen in het wild
   3. Samenstelling van een bijenvolk
   4. Bijenvolk als een organisch geheel
   5. Warmtehuishouding
   6. Bijenraat
2. Bijenrassen
   1. Algemene eigenschappen: raakvastheid, haaldrift, ….
   2. Carnica, Buckfast, Zwarte bij, ….
   3. Straatrassen, lokale bij
3. Ontwikkeling bijenvolk
   1. Ontwikkeling van de honingbij
   2. Dar, werkster, Koningin
   3. Jaarcyclus
   4. Anatomie
   5. Morfologie
   6. Bijenccommunciatie
   7. Oriëntatie
4. Bijengenetica (selectietechnieken voor beginners)
   1. Geslachtelijke voortplanting bijenvolk: gameten, bevrucht, onbevrucht
   2. Genetische belang van de koningin en van de darren
   3. Standbevruchting, transhumance, inkoop
   4. F1 tot en met F16
   5. Koninginneteeld, koninginnendop
   6. Bijzondere selectiekenmerken: virusresistentie, Varroa Sensitive Hygiene

Erik Goris
21 September 2024
26 Oktober 2024
9 November 2024

Kent eventuele lokale aanpassing van een bijenvolk.
Kent de verschillen tussen een zwak en een sterk volk.
Heeft notie van de meest voorkomende bijenziekten.
Herkent de verschillende meest voorkomende belagers van de honingbij.
Heeft notie van de stressfactoren van een volk.
Kent de nuttige organismen van een bijenvolk.
Kan de resistentieproblematiek plaatsen in de imkerij.
Kent het system i.v.m. dierenartsen en medicijnen.
Heeft kennis om de betrokken wetgevingen op te zoeken of zich te laten bijstaan in deze materie.
Kent de diensten aan de imkers en weet hoe ze te gebruiken.

1. Lokale aanpassing
2. sterke volken, zwakke volken
3. Ziekten en plagen
4. Bacteriële infecties
5. Virale infecties
6. Schimmelinfecties
7. Predatoren: invasieve exoten
8. Overige
9. Stressfactoren (gebrek aan lokale adaptatie, straling, krachtstop of voedselgebrek, pesticiden)
10. Nuttige organismen
11. Chemische behandeling: Resistentieproblematiek
12. Systeem dierenartsen
13. Wetgeving: aangifteplichtige zieken, …
14. Diensten aan de imkers: draaiboeken bij noodsituaties, bijenloket, verenigingen

Erik Goris
25 Januari 2025

1. Belang voor het ecosysteem: bestuiving, dracht
2. Drachtkalender
3. Drachtplanten
4. Vliegradius
5. Landschapsbeheer
6. Bijenproducten: honing, propolis, was, koninginnebrij, gif

1. Oogsten van honing
2. Verzegelde ramen
3. Zegelwas
4. Slingeren en persen
5. Zeven
6. Rijpen
7. Afvullen
8. Etiketteren
9. Bewaring
10. Bijenproducten
11. Wetgeving

1. Natuurlijk imkeren
2. Ecologisch imkeren

Kan de ideale indeling en opstelling van een bijenhal opzoeken.
Heeft notie van de verschillende wetgevende machten die de standplaats van de bijenkast (bijenhal) bepalen.
Heeft notie van de verschillende bijenkasten op de markt en kan doelgericht een keuze maken die best past bij zijn situatie.
Kent de gangbaar kasttoebehoren en gebruikte imkermaterialen.
Heeft notie van de mogelijke gevolgen van de bijensteek bij de mens.
Kent de werkwijze om de angel te verwijderen.
Kan de EHBO regels bij de bijensteek toepassen.
Heeft kennis om de betrokken wetgevingen op te sporen of zich te laten bijstaan in deze materie.

1. Standplaats
2. Bijenhal
3. Kasten, kastsystemen
   1. koudbouw
   2. warmbouw
4. Kasttoebehoren
5. Gereedschap
6. Wetgeving
   1. Veiligheid
   2. Verzekering

Kent de systematiek binnen een volk dat leidt tot het natuurlijk zwermen.
Kent de technieken van zwermcontrole en zwermregulatie.
Kan een zwerm herkennen en weet hoe deze gerecupereerd wordt.
Kent de verdere verzorging van een zwerm.
Weet hoe nieuwe volkjes d.m.v. afleggers, vliegers, vegers en dergelijke gemaakt worden.
Kent het gebruik van een zwermlokkast.

1. Zwermen
2. Oorzaken
3. Verloop, zwermdop
4. Zwermcontrole
5. Zwermregulatie: nieuwe volken, afleggers, vlieger, veger
6. Zwermvangen, verzorging
7. Zwermlokkast
8. Wetgeving zwermen

Weet hoe klassiek geïmkerd wordt.
Kent de belangrijkste handelingen van een volk, het jaar door.
Weet hoe een volk te behandelen.
Kan een volk beoordelen, zowel buiten als binnen de kast.
Kan activiteiten op de vliegplank en de toestand van de varroaschuif interpreteren.
Kent het belang van het vetlichaam van de bij.
Kan een volk inwinteren.
Weet hoe een volk uitgewinterd wordt.

1. Klassiek imkeren
2. Relaties tussen imker en bij
3. Imkerhoudingen
4. Omgaan met bijen en bijenproducten
5. Het lezen van de bijen: waarnemingen in en uit de kast
6. Vliegplank, varroaschuif

Imkertechnieken – in – en uitwinteren

1. In – en uitwinteren
2. Zomerbijen, winterbijen, belang van het vetlichaam
3. Inwinteringstechnieken
4. Uitwinteringstechnieken